Teknolojinin gelişmesiyle beraber tarım endüstrisinde de değişimler yaşanmaya başladı. Teknik gelişmelerin yaşanmasıyla üretilen tarım ürünleri de birçok değişikliğe uğramakta.Tüketimi daha hızlı ve daha çok sağlamak amacıyla tarım ürünlerinin genetiği ile oynanıyor. Bu şekilde daha hızlı ve daha çok ürün elde edilse de kalitesi ve besin değeri düşük ürünler elde ediliyor.
Bu durumlar yeni nesil tarım üretiminde yeni bir yönelime de sebep oldu: eskiye dönüş. Yani atalarımızdan kalan, doğurganlığını kaybetmemiş tohumların yeniden kullanılması ve mahsulün daha doğal şartlarda üretiminin sağlanması.
Ata Tohumu Nedir?
Ata tohumu genetiğiyle oynanmamış, herhangi bir laboratuvar ortamında müdahaleye maruz kalmamış tohumlardır. DNA dizilimi doğal olan bu tohumlar doğurganlığını da kaybetmediği için çoğalabilir ve sürdürülebilir özelliğe sahiptir. Bu sayede nesilden nesile aktarılabilir ve yeni ekim dönemlerinde yeniden tohum alma gerekliliğini ortadan kaldırır.
Türkiye’de kullanılan ata tohumları; ülkemizin kendi biyomuna uygun, yerli iklim ve bitki örtüsünden doğal yollarla kazanılan tohumlardır. Tohumların ilk hali korunabilir ve yüzyıllar boyunca bir sonraki senelere ve nesillere devredilebilir.
Ata tohumu ekilir, büyür, olgunlaşır ve mahsul olur. Üretilen mahsulün bir kısmı tohumu kullanılmak üzere ayrılır ve bu döngü yüzyıllar boyunca devam ettirilebilir. Keza ata tohumlarımız günümüze bu şekilde ulaştırılmıştır.
Ata Tohumunun ve Ata Tohumundan Elde Edilen Mahsullerin Özellikleri
Ata tohumlarının en bilinen özellikleri tamamen doğal koşullardan elde ediliyor ve üretiminin doğal yollardan sağlanıyor olmasıdır. Bu tohum herhangi bir kimyasal, biyolojik müdahale görmediği için yeni nesil tohumlarla üretilen gıdalarda alışkın olduğumuz birçok özelliğe sahip değildir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki ata tohumlarında doğurganlığa müdahale edilmediği gibi ömür uzunluğuna ya da dayanıklılığına da müdahale edilmez. Yani koruyucu, uzun ömür verilen kimyasallar içermez ya da yapısına uygun olmayan mevsim şartlarında dayanıklılık gösterebileceği katkılar yapılmaz. Bu sebeple ata tohumu doğaya uygun şekilde üretilir ve ondan elde edilen mahsullerde bu şekilde tüketilir.
Ata tohumuyla mevsim dışı sebze ve meyveler üretmek mümkün değildir. Örneğin kış aylarında çilek, karpuz, erik ya da yaz aylarında lahana, pırasa üretilmesi mümkün değildir.
Ata tohumları ile üretilen bitkiler uzun süre dayanıklılık gösteremez. Raf ömürleri hibrit tohumla üretilen ya da GDOlu ürünlerden daha kısadır. Bu yüzden az miktarlar sık alınması gerekir.
Ata tohumlarıyla üretilen bitkilerin alıcıya ulaştırılma süreci de raf ömrü sebebiyle hızlı olmalıdır.
Ata tohumuyla elde edilen bitkiler yüksek mineral ve vitamin değerlerine sahiptir. Bu yüzden sağlıklı yaşam ve sağlıklı beslenme için büyük öneme sahiptir.
Ata Tohumu ile Hibrit Tohum Farkı
Ata tohumunu araştıran kişilerin bir diğer sorusu da hibrit tohumuyla aralarında bulunan farklardır. Bu farklardan bahsetmeden evvel hibrit tohumunun özelliklerinden kısaca bahsetmek gerekir.
Hibrit tohumunun bir diğer adı melez tohumdur. Bunun sebebi hibrit tohumların farklı yapıya sahip fakat aynı familyadan olan iki bitkinin çaprazlanmasıyla elde edilmesidir.
Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen bu işlemlerde tohumun her iki bitkinin en iyi özelliklerine sahip olması amaçlanır. İki farklı bitkinin dayanıklılık, irilik, uzun ömürlülük, renklilik gibi çeşitli özellikleri karma edilir. Bir diğer yanlışı düzeltmek gerekirse: hibrit tohum GDO içermez, yalnızca doğal yapısına müdahale edilmiş bir tohumdur.
Hibrit tohum çetin mevsim şartlarına ata tohumuna göre daha dayanıklıdır.
Hibrit tohum da ata tohumu gibi üretkendir. Yani yeni tohumlar elde edilebilir fakat laboratuvar ortamında oluşturulmuş bu tohumlar kalıtımlarını olduğu gibi aktaramaz. Yani yeni tohumlar hibrit tohum özelliği taşımaz.
Ata tohumundan elde edilen gıdalar doğal yapıya sahip olduğu için vitamin ve mineral değerleri daha yüksektir. Bununla birlikte raf ömürleri daha kısadır.
Hibrit tohumla üretilen bitkilerin şekil ve renkleri daha cazibeli olabilir, ata tohumundan üretilenlerin şekilleri birbirinden farklı simetrilere sahip olabilir. Bununla birlikte aromatik yoğunluk ata tohumundan üretilen bitkilerde daha fazladır.
