Bilecik, tarihî dokusu, köklü kültürü ve güçlü toplumsal bağlarıyla Anadolu’nun en özel şehirlerinden biri. Bu köklü kültürün içinde, kuşaklar boyunca yaşayan çok tatlı bir gelenek var: Bisküvi arası lokum kıstırma… Basit gibi görünen fakat Bilecikliler için çocukluğun, misafirperverliğin ve samimiyetin sembolü hâline gelen bu lezzet; hem geçmişten günümüze aktarılan bir kültür hem de şehrin hafızasına kazınmış bir tat.
Nedir Bu “Bisküvi Arası Lokum Kıstırma” Geleneği?
Bilecik’te bayramlarda, misafirliklerde, düğünlerde, kız isteme seremonilerinde, asker uğurlamalarında ve kimi zaman da sadece komşuluk ziyaretlerinde hazırlanan küçük ama anlamlı bir ikram çeşididir. İki bisküvi arasına bir veya iki küçük lokumun yerleştirilmesiyle yapılır.
Bu gelenek, hem pratikliği hem de içindeki tatlı sürpriziyle yıllardır Bileciklilerin vazgeçilmezidir.
GELENEĞİN KÖKENİ: NEDEN BU KADAR ÖZEL?
Bilecik’in geçmişte ekonomik anlamda mütevazı bir şehir olması, ailelerin misafirlerine hem ikramlık hem de bütçeye uygun bir tatlı sunmak istemesi bu geleneğin doğmasına zemin oluşturmuştur. Ancak zamanla ortaya çıkan bu basit ikram, manevi değeri yüksek bir misafirperverlik simgesine dönüşmüştür.
Bisküvi, bereketi ve birlikteliği,
Lokum, ağız tatlandırmayı, huzuru ve iyi dilekleri temsil eder.
Bu nedenle ikram edildiğinde misafire “Ağzınız tatlansın, muhabbetimiz daim olsun.” mesajı verilmiş olur.
NASIL YAPILIR? BİR LEZZETTEN DAHA FAZLASI… 1. Malzemeler:
İki adet sade bisküvi
Bir küçük lokum (genellikle fındıklı, sade veya güllü)
Dilerseniz üzerine hafif pudra şekeri
2. Hazırlanışı:
Lokum, bisküvinin ortasına yerleştirilir; üzerine diğer bisküvi kapatılır. Bisküvinin içinde lokumun yumuşak dokusu, bir ısırıkta hem kıtır hem tatlı bir lezzet sunar.
Bilecikli anneler bu ikramı çoğu zaman tepsiye dizerek misafirlere sunar; çocukların ise en sevdiği atıştırmalıklardan biridir.
HANGİ SOSYAL ANLAMDA KULLANILIYOR? 1. Bayram Geleneği
Bayram sabahı gelen misafirlere çayla birlikte ilk ikramlardan biridir. Bayram şekerlerinin yanında bulunması neredeyse zorunlu kabul edilir.
2. Düğün ve Nişan Törenlerinde
Eskiden “kız isteme” veya “söz” merasimlerinde yapılan ikramların başında gelirdi. Ailelerin birbirine yaklaşmasını sağlayan sembolik bir tatlıdır.
3. Asker Uğurlamalarında
Gençlerin yanına konulan ikram paketlerinde yer alır; hem uğur hem de tatlı bir hatıra sayılır.
4. Çocukların Teneffüs Atıştırmalığı
Okula giderken annelerin çanta içine koyduğu klasik bir öğün hâline gelmiştir.
TOPLUMSAL DEĞERİ: NEDEN HÂLÂ YAŞIYOR?
Bu geleneğin kuşaklar boyunca yaşamasının en büyük sebebi, samimiyeti ve doğallığıdır. Bilecik kültüründe:
Gösterişten uzak,
Paylaşmaya dayalı,
Sıcak ve içten bir ikram kültürü vardır.
Bisküvi arası lokum tam da bu anlayışın bir simgesidir.
Ayrıca ekonomik, pratik ve hafızalara kazınan bir tat olduğu için hâlâ birçok Bilecikli aile bu geleneği devam ettiriyor.
SAĞLIK AÇISINDAN DEĞERLENDİRME
Her tatlı gibi kararında tüketildiğinde zarar vermez.
Bisküvi karbonhidrat,
Lokum ise enerji kaynağıdır.
Aşırıya kaçılmadığı sürece özellikle çocuklar için hızlı enerji sağlar. Diyabet hastalarının ölçülü tüketmesi önerilir.
RAFLARDAKİ YERİ VE TİCARİ DEĞERİ
Bilecik esnafı, özellikle yerel pastaneler ve bakkallar, bu geleneği ticari bir ürüne de dönüştürmüştür. Hazır paketli şekilde “Bilecik lokumlu bisküvi ikramı” adıyla satış yapan işletmeler mevcuttur. Hediyelik paketler hâlinde çevre illere giden bu ürün, kültürel tanıtım açısından da önem taşır.
GELECEĞE AKTARILAN TATLI BİR MİRAS
Bisküvi arası lokum kıstırma geleneği, sadece bir yiyecek değil; Bilecik’in samimi, mütevazı ve dayanışmacı ruhunu yansıtan kültürel bir semboldür.
Bugün hâlâ düğünlerde, bayramlarda, misafirliklerde yaşatılması; bu geleneğin Bilecik’in kalbinde ne kadar özel bir yer tuttuğunu gösteriyor.
