Bilecik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı SMMM Mustafa Öztürk, 1 Ekim 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek olan yeni denetim sistemi hakkında mükellefleri uyardı. Öztürk, özellikle sahte belge düzenleme ve kullanımı konusunda Vergi Denetim Kurulu tarafından başlatılan Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi (KURGAN)’ın, artık tüm ticari işlemleri anlık olarak tarayarak, risk puanlarına göre değerlendirme yapacağını belirtti.
Yapay Zekâ Destekli Dijital Denetim Dönemi Başlıyor
1 Ekim 2025’ten itibaren sahte belge ile mücadelede yepyeni bir dönem başlıyor. Vergi Denetim Kurulu’nun Risk Analiz Merkezi tarafından kullanılan ve yapay zekâ destekli bir sistem olan KURGAN, mükelleflerin mal ve hizmet alış-satış işlemlerini anlık olarak analiz edecek. Sistemde çok sayıda veri kaynağından toplanan bilgiler ışığında her bir işlem için risk skoru belirlenecek.
Sistem sadece güncel verilerle değil, geçmiş denetim geçmişiyle de işlem yapıyor. Kayıt düzeltmeleri, iade faturaları, beyan uyuşmazlıkları gibi pek çok kriter analiz edilerek, riskli görülen mükellefler izlemeye alınacak.
'Bilmeden Sahte Belge Kullandım" Dönemi Kapanıyor
SMMM Mustafa Öztürk, yeni sistemin en kritik yönlerinden birinin artık “bilmeden sahte belge kullandım” savunmasının geçerli olmayacağı olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:
''Bu kapsamda, riskli işlem tespit edilen mükelleflerin: Malı gerçekten satın aldığını, Bu malın işletmede kullanıldığını veya depoda bulunduğunu, Satışa konu edildiğini açıkça belgeyle ispat etmesi gerekecek. Aksi halde mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesi kapsamında işlem yapılabilecek. Bu da 3 kat vergi ziyaı cezası ve 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası anlamına geliyor.
Denetim Ekipleri Depoya, Üretim Tesisine Kadar Gidecek
Riskli işlem tespiti hâlinde, denetim ekipleri firmanın kapısını çalacak. Şirketten; belgelerde geçen malların depoda mevcut olduğunun gösterilmesi, kullanıldıysa üretim kayıtlarının ibrazı, satıldıysa ticari belgelerin sunulması talep edilecek. Aksi takdirde bu belgeler sahte olarak kabul edilebilecek.
Mükelleflere Hayati Uyarılar ve Öneriler
SMMM Mustafa Öztürk, mükelleflerin hem mali hem cezai risklerle karşı karşıya kalmamak için şu önemli tedbirleri alması gerektiğini kaydederek şöyle devam etti:
''Ticaret yapılacak firmaların vergi kimlik numaralarını ve faaliyet alanlarını mutlaka sorgulayın. GİB tarafından yayımlanan riskli mükellef listelerini düzenli olarak kontrol edin. Alım-satım belgelerinin sevk irsaliyesi, taşıma belgeleri ve sözleşmelerle desteklenmiş olması şart. e-Fatura ve e-Arşiv belgelerini dijital araçlarla doğrulayın. En azından karekodunu okutun.
Nakit ödeme yerine banka, çek veya senet yoluyla ödeme yapın. Denetim tebligatı aldığınızda, ilgili ticari işlemin gerçekliğini gösteren belgeleri (sözleşme, dekont, irsaliye vb.) hazırlayın. Faturayı kayıtlardan çıkarmadan önce uzman görüşü alın. Büyük alımlarda çift imza/onay sistemi kullanın.''
Öztürk, işletmelerin sahte belge riskinden korunmak için tedarikçi seçimini titizlikle yapması, işlemlere ait tüm belgeleri eksiksiz şekilde arşivlemesi ve iç denetim mekanizmaları*kurması gerektiğini belirtti. ''Bu süreçte en önemli sorumluluk artık mükellefin omzunda. Belgelerin arkasında duran, süreci doğru yöneten işletmeler bu yeni düzende zarar görmeyecek” dedi.
SMMM Mustafa Öztürk açıklamasını şu sözlerle sonlandırdı:
“Vergi Denetim Kurulu’nun bu yeni uygulaması ile devlet, sahte belge düzenleyen ve kullananlara karşı teknolojik olarak çok daha güçlü hale geliyor. Ancak bu sistemin, dürüst mükellefleri ve meslek mensuplarını koruyacak şekilde işletilmesi büyük önem taşıyor. Her olayda objektif, somut ve şeffaf delillerle karar verilmesi gerekiyor.”
1 Ekim 2025 Bir Milat Olacak
Artık ticari işlemlerde sahte belge riski taşıyan her adım, anlık ve geçmiş verilerle denetlenebilecek. Mükelleflerin bu yeni döneme hazırlıklı olması ve iş süreçlerini gözden geçirmesi büyük önem taşıyor.
