Bilecik’in mikroklima özellikleriyle dikkat çeken İnhisar ilçesi, yalnızca doğasıyla değil, Türkiye’nin en kaliteli narlarının yetiştiği verimli topraklarıyla da öne çıkıyor.
Özellikle "deve dişi" cinsi nar üretimiyle tanınan ilçe, her yıl düzenlenen kapsamlı Nar Festivalleri ile bu tarımsal mirası kültürel bir değere dönüştürüyor. Festival coşkusu, üretim hedefleri ve katma değerli ürün çalışmalarıyla İnhisar, nar üretimini sadece tarımsal değil, aynı zamanda turistik ve ekonomik bir kalkınma aracına dönüştürüyor.
Nar Festivali ile Kültür ve Tanıtım Birleşiyor
İnhisar’da geleneksel hale gelen Nar Festivali her yıl binlerce yerli ve yabancı misafiri ağırlıyor. Festival kapsamında nar sıkma yarışmaları, en güzel nar yarışması, nar dizme ve yeme etkinlikleri, konserler, halk oyunları, yöresel ürün stantları, çocuk etkinlikleri, açık hava sineması ve mehter gösterileri gibi birçok etkinlik düzenleniyor. Bu etkinlikler sayesinde nar, ilçenin tanıtımı, kültürel mirasın korunması ve bölgesel turizmin desteklenmesinde önemli bir rol oynuyor.
İnhisar'da deve dişi narı, iri taneli, ince kabuklu ve son derece sulu olması nedeniyle sofralık olarak büyük talep görüyor. İlçede yaklaşık 3 bin dekarlık alanda nar üretimi yapılıyor. 2023 yılında bu alanlardan 7 bin ton rekolte alınırken, 2024 sezonu için beklenti 10 bin tona kadar yükseldi. Önceki yıllarda 4.500 ton olan üretimin, kısa sürede %50’ye yakın bir artış göstermesi bölgedeki üretim potansiyelinin giderek arttığını ortaya koyuyor. Bu artışta modern sulama sistemleri, çiftçi eğitimi ve destek projeleri etkili oldu.
Narın Her Hali Değer Kazanıyor
Nar üretimi yalnızca taze meyve olarak değil; kabuğundan çiçeğine kadar her yönüyle işlenerek ekonomik değere dönüştürülüyor. İlçede nar suyu, nar pekmezi, nar reçeli, nar çayı, nar sabunu, kolonya, nar turşusu ve hatta nar lokumu gibi birçok yan ürün üretiliyor. Bu ürünler hem yerel pazarda hem de şehir dışı satışlarda dikkat çekiyor. İnhisar’da kurulan kadın kooperatifleri sayesinde özellikle kadın girişimciler bu ürünleri işleyip markalaştırarak hane gelirine katkı sağlıyor. Nar lokumunun tescillenmesi için de çalışmalar sürüyor.
Üreticinin Gündemi: Fiyat, Pazarlama ve Maliyetler
İnhisar’da üreticiler verimden memnun olsa da bazı yapısal sorunlara dikkat çekiyor. Ürünün yerinde fiyatı ile pazarda ulaştığı fiyat arasında ciddi farklar bulunuyor. Örneğin, üretici narı 5 TL’ye satarken, bu ürün pazarda 15 TL’ye kadar çıkabiliyor. Bu durum üreticilerin pazarlama gücünü artıracak kooperatifleşmeye olan ihtiyacı gözler önüne seriyor. Ayrıca, girdi maliyetlerinin yüksekliği ve organik üretime geçişte destek eksikliği de üreticilerin çözüm beklediği konular arasında yer alıyor.
İleriye Yönelik Hedefler ve Kalkınma Vizyonu
İnhisar’ın nar üretiminde sürdürülebilirliği sağlamak ve bölge ekonomisini büyütmek için önümüzdeki süreçte şu hedefler öne çıkıyor:
Kooperatifleşmenin yaygınlaştırılması, organik üretime geçişin teşvik edilmesi, ürün çeşitliliğinin artırılması, coğrafi işaret ve marka çalışmaları, festivalin gastronomi turizmiyle bütünleştirilmesi, tarımsal teknoloji ve AR-GE yatırımlarının artırılması.
Nar, İnhisar’da yalnızca bir tarım ürünü değil, aynı zamanda kültür, istihdam ve ekonomik kalkınma kaynağı haline geliyor. Her yıl daha da gelişen festival organizasyonları, artan rekolte ve girişimcilik örnekleri sayesinde İnhisar narı artık yalnızca sofraları değil, bölgenin geleceğini de süslüyor. Yöre halkının emeğiyle büyüyen bu değer, Bilecik’in kırsal kalkınma modelinde örnek alınacak başarılı bir hikâye sunuyor.
