Bilecik’in kalbinde, şehir merkezine yalnızca 7 kilometre uzaklıkta saklı bir hazine gibi duran Gülümbe Köyü, tarihi, kültürel mirası ve yaşayan gelenekleriyle dikkat çekiyor. Yeşilin binbir tonuna ev sahipliği yapan bu köy, sadece doğasıyla değil, yüzlerce yıl öncesine dayanan hikâyesiyle de ziyaretçilerini büyülüyor.
BİR ADIN HİKAYESİ: “GÜLÜN, OYNAYIN”
Gülümbe’nin adı, yüzyıllardır dilden dile dolaşan bir efsaneye dayanıyor. Anlatılanlara göre, Osman Bey bu toprakları fethettiğinde, bölgede yaşayan Müslüman akıncı ailelerin savaşlar ve zorluklar içinde yaşam sürdüğünü görür. Bölgenin alınmasıyla birlikte, sevinç gözyaşlarına boğulan halka dönerek, “Gülün, oynayın!” der. Bu söz, köyün adıyla bütünleşir ve “Gülümbe” olarak anılmaya başlanır.
TARİHİN İZLERİ: HAMAM VE YATIR
Gülümbe Köyü, tarihi yapılarıyla geçmişe tanıklık etmeye devam ediyor. 18. yüzyıldan kalma ve hâlâ aktif olarak kullanılan tarihi hamam, köyün hem sosyal hem de kültürel yaşamında önemli bir yer tutuyor. Köy girişinde yer alan bu yapı, düğünlerden özel günlere kadar birçok etkinliğin merkezi hâline gelmiş durumda. Her hafta farklı bir aile tarafından imece usulüyle temizlenen hamam, nesiller boyu süren dayanışmanın da simgesi.
Köyde ayrıca 17. yüzyıla ait bir yatır bulunuyor. Efsaneye göre, yatırın oğlu askerde şehit düşer. Bu acı haberin ardından, sabanının kırılmasıyla birlikte topraktan kan aktığı söylenir. Bu olay, köylüler arasında kutsal bir anlam kazanmış ve yatır köyde vefat ettikten sonra manevi bir merkez hâline gelmiştir.
YAŞAYAN GELENEKLER: KANDİL GECELERİ VE ÜÇ AYLAR SOFRASI
Gülümbe Köyü’nde zaman adeta durmuş gibi. Yaklaşık 250 yıldır sürdürülen kandil gecesi geleneği, birlik ve beraberliğin pekiştiği özel bir anı temsil ediyor. Üç ayların başlangıcında köy halkı, akşam yemeğini birlikte yiyor. Erkekler camide yatsı namazını kılarken, kadınlar evlerde özenle hazırladıkları yemekleri kahvehaneye getiriyor. Namaz sonrası tüm köylü, aynı sofrada buluşarak geçmişin tatlarını günümüze taşıyor.
Düğünlerden bir hafta önce, köy kahvehanesinde ilginç bir tören düzenleniyor: “Kıstırma.” Gençlerin iki bisküvi arasına lokum koyarak çayla birlikte ikram ettiği bu tatlı ikram, hem kadınlara hem erkeklere sunuluyor. Kadınlar, bir yandan kıstırma yerken, diğer yandan gelin adayıyla birlikte müzik eşliğinde köy meydanında eğleniyor. Bu gelenek, köy düğünlerine tatlı bir neşe katıyor.
Sünnet merasimlerinde ise asırlık bir gelenek yaşatılıyor: “Sünnet Hamamı.” Sünnet olacak çocuk, önce eğlencelerle karşılanıyor. Erkekler kahvehanede, kadınlar ise çocuğun evinin önünde toplanıyor. Daha sonra köyün tarihi hamamına gidilerek, aile büyüğü tarafından çocuk yıkanıyor. Dualar ve tekbirler eşliğinde sünnet elbisesi giydirilen çocuk, konvoy eşliğinde evine götürülüyor. Bu özel merasim, hem dini hem kültürel bir şölen olarak yaşatılıyor.
Gülümbe’de dikkat çeken bir başka özellik ise isim geleneği. Köyde neredeyse her hanede bir “Ali Osman” bulunuyor. Bu isim öylesine yaygın ki, köyde tanıştığınız birkaç kişiden birinin adı mutlaka Ali Osman çıkıyor. Bunun yanı sıra Mehmet, Ahmet ve Hüseyin isimleri de oldukça sık kullanılıyor. Bu durum, köyde isimlerin aile büyüklerinden miras gibi nesilden nesile aktarıldığını gösteriyor.
Marmara ikliminin hâkim olduğu Gülümbe Köyü, yemyeşil doğası ve verimli topraklarıyla da dikkat çekiyor. Köy arazilerinde genellikle tek yıllık bitkiler yetiştirilirken, iklim koşulları nedeniyle çeşitli hayvan türleri de besleniyor. Bu doğal zenginlik, köy halkının geçim kaynağını oluştururken, aynı zamanda ekolojik dengeyi de koruyor.
SON SÖZ: GEÇMİŞTEN GELECEĞE UZANAN BİR KÖY
Gülümbe Köyü, yalnızca bir yerleşim yeri değil; yaşayan bir tarih, sürdürülen bir kültür ve paylaşılan bir hikâyedir. Asırlardır değişmeyen gelenekleri, dayanışma ruhu ve doğal güzellikleriyle bu köy, hem geçmişin izlerini hem de geleceğin umutlarını taşımaya devam ediyor.
Eğer bir gün Bilecik’e yolunuz düşerse, 7 kilometrelik kısa bir yolculuğun sizi yüzlerce yıllık bir kültürle buluşturacağını unutmayın.
