Kıymet Aslan
Bilecik’te Ahilik ve Ahilik Kültürü Haftası etkinlikleri dün başladı. Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları temsilcilerinin Valilik ve Belediye Başkanlığı ziyaretlerinin ardından, Ahilik kutlamaları töreni Şeyh Edebali Türbesi meydanında gerçekleşti. Açılış konuşmalarının ardından ahilik kültürünün canlandırıldığı mini bir tiyatro gösterisi yapıldı. Gösteride, kalfalıktan ustalığa geçmek isteyen zanaatkarın, malını ahilere sunması ve ahilerin malları kontrol edişi canlandırıldı. Doğruluk, dürüstlük, yardımlaşma, toplumsal dayanışma, sosyal adalet, iş ve meslek ahlakının esas alındığı Ahilik kültürünün daha iyi anlaşılması için yapılan gösteride, yaptığı pabuçları Ahi Baba’ya sunan bir kunduracı kalfasının pabuçları yeterli bulunmadı ve ibreti alem için dama atıldı. Bu vesileyle “pabucu dama atıldı” deyiminin dilimize ahilik kültüründen geçtiği belirtilmiş oldu. Gösteride, kalfalıktan ustalığa yükseltilen bir esnafa temsili olarak şet kuşatıldı. Günümüzden yüzyıllar önce, ecdadımızın ustalığa ve tüketiciye gösterdiği değeri görenler, “günümüzde ahilerin pabucu dama atıldı” demekten kendilerini alamadılar.
Ahilik ve Ahilik Kültürü Haftası etkinlikleri kapsamında yapılan canlandırmanın içeriğinde Esnaf ve zanaatkarlıkta yetişmiş kişiler olan, Ahi baba ve diğer heyet üyelerine kalfaların yapmış oldukları birer numuneleriyle huzura gelindi. Kunduracı Kalfasının yapmış olduğu üründe, incelemeler titizlikle yapıldıktan sonra hileli malzeme, kalite ve standartlara uygun olmadığı heyetçe tespiti yapıldığı takdirde ustalığı kabul edilmediği anlatıldı. Gösterimde numunelerin kalite ve standartlara uygun olmadığı için pabucunun da dama atılmasına heyetçe karar verildi. Ahilerce, ustalığı kabul edilmeyen kalfanın yapmış olduğu kunduralar, Yiğit başı tarafından dama atıldı. Pabucu dama atılmak deyimi de buradan geldiği açıklandı.
Ayakkabının deri kalitesini ve iplik ve dikiş kalitesini titizlikle inceleyerek ahi baba ve heyet numunenin kaliteli ve sağlam olmakla beraber ne kadar yetenekli olunursa olsun ahlak yönünden düşük olduğu bilinen kimseye değil ustalık, kalfalık hatta çıraklık beratı bile verilemeyeceği ifade edildi. Yamak aşamasına geçerken ahi ocaklarından uzaklaştırıldığı da ahilik kültüründe diğer önem arz eden konular arasında yer aldı. Şet kuşatma töreni ile ilgili videoyu www.yarin11.com internet sitemizden izleyebilirsiniz.
Programda konuşan Vali Yardımcısı Halil İbrahim Acır, "Ahilik sadece iktisadi hayatı yönlendiren bir kurum olmanın ötesinde, temelinde vatan ve millet sevgisi bulunan, Türk milletine has sosyo-ekonomik bir sistemdir" dedi.
Acır, Şeyh Edebali Türbesi'nde düzenlenen ve Belediye Başkanı Selim Yağcı, Vali Yardımcısı Mustafa Güney, Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Halit Gölcan, İl Genel Meclisi Başkanı Hasan Hüseyin Çelik, Bilecik Ticaret Müdürü Şinasi Balta ve kutlama komitesi, daire müdürleri ile vatandaşların katıldığı törende, ahiliğin yüzyıllar boyu toplumun sosyal ve ekonomik omurgasını oluşturan bir örgütlenme şekli, toplumsal kimlik açısından daima sahiplenmesi gereken kültür olduğunu kaydetti.
Ahilik, sanatın, ticaretin ve mesleğin, olgun kişilik, güzel ahlak ve doğrululukla yoğrulduğu, kökleri çok eskilere uzanan bir gelenek olduğunu ifade eden Acır, şöyle konuştu:
"Anadolu Selçuklular'dan, Osmanlı İmparatorluğu'na geçiş sürecinde ahilik önemli rol oynamıştır. Sanat ve meslek yönüyle toplumun ekonomik yapısını hazırlarken, ahlaki yönüyle de devlet yapısının temel niteliklerini belirlemiştir. İmparatorluğun son dönemlerine kadar ahilik, mesleki bir yaklaşımla eğitim, dayanışma ve örgütlenme, denetim konularına eğilirken, bir taraftan da daha o devirlerde müşteri odaklı bir yaklaşımla fiyat, kalite ve standart konularında çok ciddi çalışmalar yapmıştır. Günümüzde AB üyelik süreciyle ilgili önümüze gelen sınai ve ticari normlar ve standartlar yaklaşımı, özünde ahilik kültürümüzün bir parçasıdır. Bilim, ahlak, akıl ve çalışma prensiplerine dayanan ahilik teşkilatı, hoşgörü, dayanışma ve adalet bilincini taşıyan esnaf ve zanaatkarlar yetiştirmiştir. Ahilik, sadece iktisadi hayatı yönlendiren bir kurum olmanın ötesinde, temelinde vatan ve millet sevgisi bulunan, Türk milletine has sosyo-ekonomik bir sistemdir."
Gölcan da ahiliğin birbirlerini seven, sayan, yardım eden, fakiri ve yoksulu gözeten, iş hayatında ahlaki kuralları esas alan esnaf ve zanaatkarlardan oluşan bir teşkilatın adı olduğunu belirterek, kardeşlik, mertlik, yiğitlik, yardım severlik, misafirperverlik, dürüstlük, vatanperverlik anlamlarına da geldiğini söyledi.
Balta ise ahiliğin toplumda yaşayan herkesi birbirine yaklaştıran, dost edindiren ve dayanışma kurulmasını sağlayan olgu olduğunu ifade etti.
Şet kuşatma töreniyle devam kutlamalar, toplumsal ve ticari ilişkilerde güvenirlilik, iş ve meslek ahlakına saygı, hak ve hukuka riayet etme, cömert güler yüzlü olma ve Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'ne herhangi bir başvurusu bulunmayan terzi Ahmet Tunalı'ya "Yılın Ahilik" plaketi, ortaöğretim ve mesleki eğitim öğrencileri arasında düzenlenen "öykü" yarışmasında dereceye giren öğrencilere ödülleri, şet kuşatma töreninde görev alanlara plaketlerinin verilmesi ile Şeyh Edebali Türbesi'nin ziyareti ve "Ahi pilavı"nın dağıtımıyla sona erdi.
