Bilim kurgu edebiyatının en önemli isimlerini saydığımızda sırası oynasa dahi yeri sağlam bir yazardır İsaac Asimov. Bu yeri edinmesini sağlayan eserlerin başında Vakıf serisi ve Ben Robot gelir. Hatta daha çok Ben Robot denebilir çünkü Tolkien in Fantastik Kurgu edebiyatını şekillendirmesi , temel dinamikler kazandırması, ileriki kuşak yazarları etkilemesi benzeri bir etkiye neden olmuştur diyebiliriz, kitabın başında yer alan Üç robot kanunuyla. Bu kanunlar ;
1-Robotlar insanlara zarar veremez ya da eylemsiz kalarak onlara zarar gelmesine göz yumamaz.
2-Robotlar, birinci kanunla çelişmediği sürece insanlar tarafından verilen emirlere itaat etmek zorundadır.
3- Robotlar, birinci ya da ikinci kanunla çelişmediği sürece Kendi varlıklarını korumak zorundadır.
Kitabın içerisinde benim en hoşuma giden öykü“ Mantık” adlı öyküdür. Sonsuz olasılıklı bir evrende robotların bir tanesi bu kanunları çok farklı yorumlayarak olmadık işler yapıyor kendi ters mantığıyla edindiği inançlarla. Bana hep eğitim sistemini ve bunun üzerine yapılan tartışmaları anımsatır aynı zamanda yüzümü gülümsetir bu öykü.
Eğitimle güzel yurttaş ve iyi donanımlı insan yetiştirmekten öte alttan alta yatan güdü iş gören yığınlar var etmedir diye yorumlayabiliriz. Bir düşünür yada Bilim İnsanı gösterin yalnızca okulda öğrendikleriyle yetinerek sıradanlıktan sıyrılsın. Bunun olmayacağının bariz örneği vasat bir öğrenci olan Einstein dır. Eğitim sistemini kısa vadeli değil uzun ömürlü, birey var eden, en az robotlaştıran (hiç mümkün mü tartışılmalı) kişiyi geliştiren bir yapıya bürünmesini savunmalı ki elde etten kemikten ibaret robotlar olmasın.
Bile isteye bunun tam tersini canhıraş savunanlarda yok değil yada istediklerinin neye yol açacağının farkında değiller.
Örneğin hak aramaktan çok “değer savunucu ” kimliğiyle tanınan Eğitim -Bir-Sen in açıklamalarına , yayınladıkları raporlara, web sitesinde yer alan yazılara baktığınızda Karma eğitim karşıtlığı, okul öncesi dini eğitim, daha çok dindarlaşma gibi çözümler sunduğunu zannederken daha çok sorunlara yol açtığının farkında değiller.
Gereksiz Batı düşmanlığı, birey olamama, farklı ya tahammülsüzlüğün sonuçlarının ne kadar ağır ödendiğinin farkında olmadıkları gibi.
Bahsettikleri ilkeleri fazlasıyla yüksek dozda uygulayan bir ülke var;
Taliban rejiminin zorbalığı altındaki Afganistan.
Ne kadar ilim, bilim ,sanat yuvası tam bir refah devleti!
Ters mantığın ülkeleşmiş hâli.
Taliban’ın kökeni eğitimin ne kadar hassas ve önemli ters mantığın ise ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor. Zira bunlar nasıl baktığımızı hayatı nasıl yorumladığımızı belirliyor. Çok sevdiğim Sanatçı/Şair William Blake in
Dediği gibi “Kimilerini gözyaşlarına boğan ağaç kimileri için yalnızca yolu tıkayan yeşil bir engeldir.
İnsanın kendi neyse gördüğü de odur.”
