Bilecik Kent Konseyi, 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde anlamlı bir paylaşım yaparak şehrin eğitim tarihine iz bırakan kıymetli bir ismi yeniden hatırlattı: Osmaneli mektebi müdürü Başmuallim Talat Bey. Hayatına dair ayrıntılar sınırlı olsa da ardında bıraktığı yazılar, fotoğraflar ve 1926’da yayımladığı Osmaneli Tarihi adlı eseriyle Talat Bey, Bilecik’in hafızasında yaşayan bir eğitim öncüsü olarak varlığını sürdürüyor.
Eski Bir Kartpostaldan Çıkan İzler
Bilecik Kent Belleği’nin kıymetli koleksiyonunda saklanan 11 Temmuz 1924 tarihli bir kartpostal, Talat Bey hakkında ulaşılan en eski belgelerden biri. “Et bayramınızı tebrik ederim.” sözleriyle başlayan bu satırların altında kendi eliyle attığı “Osmaneli Başmuallimi Talat” imzası yer alıyor.
Kartpostalın ön yüzündeki Bilecik tren garı fotoğrafı ise adeta zamanın tozlu raflarını aralayarak o yıllara pencere açıyor: Kara trenin sesi, elinde gazete merakla bekleyen insanlar, vagondan dışarı bakan gözler ve rayların ortasında fotoğrafçıya dikkat kesilmiş küçük bir çocuk… Fotoğrafın sol altındaki “Foto: Talat” notu ise Talat Bey’in fotoğrafçılığa olan ilgisini bugüne taşıyor.
Bir Öğretmenin Kaleminden Osmaneli’nin Tarihi
Başmuallim Talat Bey yalnızca bir eğitimci değil, aynı zamanda araştırmacı, yazar ve kültür insanıydı. Osmaneli Tarihi kitabı, onun eğitimci yönü kadar tarih bilincinin ve gözlem yeteneğinin de güçlü olduğunun bir göstergesi.
Kitapta yer alan şiirlerden alıntılar, Lefkeli şair Kerimi’nin hikâyesini ilk kez kayıt altına alışı ve Osmaneli’nin çeşitli fotoğraflarını bir araya getirişi; Talat Bey’in şehre duyduğu sevginin adeta bir nişanesi niteliğinde.
Şiirle, Kalemle ve Öğrencileriyle Büyüyen Bir Öğretmen
Talat Bey’in Yeni Yol Mecmuası’nda yer alan yazıları onun edebiyata, özellikle de şiire olan derin ilgisini ortaya koyuyor. “Bir Rüya” başlıklı makalesinde Süheyla ve Mualla adlı iki kardeşi şiirsel bir dille anlatması, bu merakın bir göstergesi.
Mecmualardaki kimi kayıtlarda “Talat Kayıhan Bey” olarak anılması, muhtemel soyadı hakkında da ipuçları sunuyor.
Bir Eğitim Yolculuğu: Balkanlardan Bilecik’e
1926 yılında Bilecik valisi Tevfik Bey öncülüğünde bir heyetle Romanya ve Macaristan’a giden Talat Bey, bu inceleme gezisi dönüşünde hazırladığı eğitim raporuyla dönemin eğitim dünyasında dikkat çekmişti. Raporu, 9 Ocak 1926’da Muallimler Birliği Mecmuası’nda yayımlandı; ziyaret 20 Şubat 1926 tarihli Vakit gazetesinin manşetlerine taşındı.
Tüm bu bilgiler, bir öğretmenin yalnızca sınıfta değil, hayatın her alanında iz bıraktığını açıkça gösteriyor.
Öğretmenler Gününde Bir Vefa Durağı
Bugün 24 Kasım Öğretmenler Günü vesilesiyle; başta Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Bilecik’in öncü öğretmenlerinden Başmuallim Talat Bey’i ve ebediyete irtihal etmiş tüm öğretmenlerimizi rahmet ve şükranla anıyoruz.
Bilecik’in sokaklarında gezinen hatıralar, eski kartpostallar, sararmış sayfalar ve o günlerden bugüne ulaşan fotoğraflar; Talat Bey gibi eğitim neferlerinin izlerini hâlâ taşımaya devam ediyor.