MİSVAK

İnsanın var oluşundan bu yana temizlik ve kişisel bakım önem arzetmiştir. Sudan’da bulunan milattan önceki devirlere ait bir diş üzerinde yapılan incelemeler misvak ağacının çok eski dönemlerden beri kullanıldığını ortaya koymaktadır. Dişlerin temizlenmesi de kişinin kendine özen göstermesinin işaretidir. Dişlerin temizliği insana maddi ve manevi kazanım sağlamaktadır.

Misvak kelimesi “bir şeyi ovmak” anlamına gelen sevk (sivak) kökünden türemiş olup dişlerin temizlenmesinde kullanılmak üzere çeşitli ağaçlardan yapılan bir ucu fırça şeklindeki çubuk parçasının adıdır.

Günümüz tabiriyle diş temizleme aleti diyebileceğimiz misvak genellikle erak bitkisinden elde edilmektedir. Erak bitkisinin tercihe şayan oluşunun sebepleri arasında bir çok bölgede yetişiyor olması, bir iki metre yükseklikte tüysüz ve dikensiz bir bitki olması tadının ve kokusunun hoş olması sayılabilir.

Diş temizliğinde tercih edilen bu bitki araştırmalara da konu olmuştur. Dişleri güçlendirmesi, çürümeyi önlemesi, dişlere parlaklık kazandırması, ağız içi asit salgısını dengelemesi, iltihap kurutucu oluşu, kanamayı durdurucu ve beyazlatıcı özelliğe sahip oluşu ve daha birçok özelliği araştırma sonuçları arasındadır. Batıda misvakla ilgili incelemeler sonucunda bazı ilaç şirketleri misvak ağacının terkibindeki maddelerden faydalanarak diş macunu imal etmişlerdir.

Misvak yetiştiği bölgelerde eski zamanlardan beri kullanılmış olup İslam’ın gelişiyle birlikte kullanımı dini bir görev olarak yaygınlık ve süreklilik kazanmıştır. Mezhepler açısından incelendiğinde dört sünni mezheple Caferiyye ve Zeydiyye’ye göre dişleri misvakla temizlemek sünnettir. Misvak kullanmanın sünnet olarak kabul edilişi bir çok sahabinin rivayet ettiği “Eğer mü’minlere zorluk çıkaracak olmasaydım her namazda misvak kullanmalarını emrederdim.” mealindeki hadisten anlaşılmaktadır. Ulema Hz. Peygamberin sürekli uygulaması ve ısrarlı tavsiyeleri sebebiyle misvakın müekked sünnet sayıldığı hususunda ittifak etmiştir.