İlimizin coğrafi işaretli ürünlerinden bir tanesi de Kestane Kabağı’dır. Meyvesi kremsi olan, üzeri dilimli, pürtüklü veya düz, grimsi renkli olan Kabağın etli kısmı ise sarı-turuncu renktedir.
İlk olarak Güney Amerika’da ortaya çıkan Balkabağı dünyanın her yerinde yetişmesi mümkün olan bir sebze türüdür. Bitkinin dalında yetişen kabakların şeklini ve büyüklüğünü tanımlamak mümkün değildir.
Bilecik’e özgü ürünlerden biri olan Kestane Kabağı gelişme dönemlerinde çevre koşulları mahsule yatma döneminde ise sıcağı seven bir bitkidir. Kestane Kabağı, sert iklimlerden ve aşırı sıcaktan hoşlanmaz, soğuklardan çabuk zarar görür. İlkbahar ve Sonbahar devreleri arasında uygun şartlarda iyi yetişir. Ancak sıcak dönemlerde düzenli aralıklarla sulama yapılmalıdır. Sıcaklığın düşmesi veya artması bitkinin büyümesi ve gelişmesini yavaşlatır.
Kabak, sıcaktan hoşlanan bir bitkidir. Gölgeli yerler ve ağaç altlarında Kabak yetiştiriciliği yapılmaz. Gölgeli yerlerde bitki hem narin bir yapı kazanır, hem de bitki üzerinde dişi çiçek oluşturma ve meyve bağlama oranı azalır ve verim düşer.
Kabaklarda vejetasyon süresi 180- 200 gündür. Uzun süreli kuraklık ve aşırı nem mantar hastalıklarının yayılmasına sebep olur. Bu nedenle yetiştirme dönemi ve yerinin çok iyi seçilmesi gerekir. Bu özellikleri bakımından Kabak yetiştiriciliği Bilecik’te önemli bir yer tutmaktadır.
Mikroklima iklimi özelliği gösteren Kızıldamlar Köyü, Kestane Kabağı’nın yetiştirilmesinde ilimizde en başta gelen köylerden biridir. Aşırı sıcaklarda Kestane Kabağı’nın yaprakları çok büyümüş olduğundan meyveyi yüksek ısı ve doğrudan güneş ışınlarından korur. Böylece meyve büyüklüğü ve dayanıklılığı iklim yapısına paralel olarak gelişir. Hasat dönemine doğru, Kabak meyvesinin üst yüzeyi doğrudan iklim koşullarına maruz kalmasından dolayı üreticiler meyveyi ters çevirirler. Bu durum meyveyi iklim hasarlarına karşı doğal olarak koruyan etkenlerden bir tanesidir.
Kızıldamlar Köyü üreticileri tarafından büyük bir itina ile yetiştirilen Kestane Kabakları yörenin iklim yapısı ve coğrafi özellikleri ile birleşince bir yıI boyunca bozulmadan tazeliğini sürdüren tek üründür.
İklim ve toprak yapısı özellikleri nedeniyle diğer Kabak çeşitli bölgede yetişebilmektedir. Meyve büyüklüğü 150-200 kg gibi dev boyut ve ağırlıklara çıkabilmektedir. Ancak bu büyüklükteki ürünler genellikle pazar bulamamaktadır.
Kızıldamlar Köyü yöresine modifiye olmuş ürün, özellikleri optimum değerlere taşınmış durumdadır. Tüketici tercihi, lif oranı, pişirme süresi, meyvenin dağılmaması gibi özellikler Kızıldamlar Köyü’nde yetişen Kestane Kabağı’nın tipik ve en gelişmiş özelliğini oluşturmuştur.
Kabak yetiştiriciliği Bilecik ilinde eski yıllardan beri yapılmaktadır. İlimizin Tanzimat döneminde tarımsal yapısını anlatan kaynaklarda Kabak işleme ile ilgili küçük çaplı yetiştiricilik yapıldığı belirtilmiştir. Kurtuluş Savaşı ve öncesinde ilimizde büyük tahribatlar olmuştur. Sonraki yıllarda tarımsal faaliyetlerin canlandırılması amacıyla önemli başarılar elde edilmiştir.
Kestane Kabağı bugün coğrafi işaretli ürün olması sayesinde Bilecik’e ekonomik olarak önemli değer katmaktadır.
