Bilecik ilinin, Bayırköy beldesine bağlı Sarmaşık Köyü; verimli toprakları, zeytin ve ceviz üretimiyle ön plana çıkan, köklü geçmişiyle dikkat çeken bir yerleşim.
Köyün coğrafi konumu Marmara Bölgesi’nin doğu kesiminde yer alıyor. Doğal güzelliklerin çevrelediği alanında, özellikle zeytinlikler ve meyve ağaçlı bahçeler önemli bir yer tutuyor. 300 yılı aşkın geçmişiyle zeytincilik köyün ekonomik temelini oluşturuyor: “60 yıldır aralıksız zeytin üretimi” köy halkının ifadesiyle öne çıkıyor.
Tarım ve Yöresel Ürünler
Sarmaşık Köyü’nün tarımsal kimliği oldukça güçlü. Özellikle zeytin üretimi hem sofralık kullanım hem de zeytinyağı üretimi açısından belirleyici. Zeytinliklerin yanı sıra ceviz üretimi de köyün önemli geçim kaynaklarından.
Hasat döneminde köyde yoğun bir hareketlilik yaşanıyor. Zeytin toplama, yağ üretimi ve bahçe bakımları geleneksel üretim biçimleriyle sürdürülüyor. Bu faaliyetler hem ekonomik hem de kültürel anlamda köyün dayanışma ruhunu besliyor.
Köyde sadece tarım yok; sosyal yaşama dair güçlü bir geleneksel yapı da mevcut. Sar‑Der (Sarmaşık Köyü Kültür Yardımlaşma ve Kalkındırma Derneği) kültürün yaşatılması, birlik ve beraberliğin güçlendirilmesi yönünde faaliyet yürütüyor.
Zeytin ve ceviz hasatı dönemleri, köyün sosyal takviminde özel bir yere sahip. Bu dönemler bir nevi şenlik havasında geçiyor; geleneksel yemekler, köy halkının bir araya gelmesi, bahçelerde yapılan işlerle birlikte toplumsal paylaşım artıyor.
Ayrıca köyün adını aldığı “sarmaşık” bitkisi, doğadan kopmayan kimliğini simgeliyor. Doğal çevreyle kurulan bağ, köy kültüründe görünür halde duruyor.
Sarmaşık Köyü’nün geçmişi yaklaşık 300 yıl öncesine kadar izlenebiliyor. Bu anlamda bölgedeki yerleşim tarihine dair değerli bir örnek teşkil ediyor.
Zeytinciliğin köyde yaklaşık 60 yıl önce başlamış olması, köyün modern tarımsal dönüşümünü de gözler önüne seriyor. Böylece köy; geleneksel yaşam biçimi ile çağdaş tarım uygulaması arasında köprü kurmuş durumda. Tarih, kültür ve tarımın iç içe geçtiği bir yerleşim olarak öne çıkıyor.
Turizm ve Doğal Güzellikler
Köy, doğa yürüyüşleri, bahçe gezileri ve zeytinliklerde geçirilen zaman açısından ilgi çekici. Zeytin ağaçları arasında yürümek, mevsimsel değişimleri izlemek, sakin bir köy ortamında vakit geçirmek isteyenler için Sarmaşık Köyü bir alternatif sunuyor.
Her mevsim ayrı bir güzelliğe sahip olan köyde; ilkbaharda doğanın yeşili, yazın gölge bahçeler, sonbaharda hasat coşkusu dikkat çekiyor.
Gelecek Perspektifi ve Değerlendirme
Sarmaşık Köyü, tarımda sahip olduğu potansiyel, kültürel bağları ve doğal çevresiyle hem günümüz koşullarına hem de geleceğe yönelik umut vaat ediyor. Bununla birlikte nüfusun azalması gibi kırsal yerleşimlerin genel sorunları köy için de gündemde olabilir. Ancak köyün üretim odaklı yapısı ile kültürel canlılığı bu durumu dengeliyor.
Yerel derneklerin etkin rol alması ve köy halkının tarımsal üretimde süreklilik sağlaması, Sarmaşık’ın sürdürülebilir bir köy yaşamı modeline işaret ediyor.
Sarmaşık Köyü; zeytin ve ceviz üretimiyle ekonomik anlamda, tarihî geçmişiyle kültürel anlamda ve doğal güzellikleriyle turizm açısından birden çok değer taşıyan bir köy. Bilecik ilinde kırsal yaşamı, tarımı, kültürü ve doğayla iç içe olmayı arayan herkes için göz önüne alınması gereken bir yerleşim.