Demirkıran Sürücü Kursu, Bilecik’te tek olan Psikoteknik Merkezi’ni uygulamaya koydu. Özellikle ticari araç sürücülerinin almak zorunda olduğu psikoteknik belgesi, bedensel ve zihinsel yeterliliklerinin trafiğe uygun olup olmadığını ölçmek amacıyla kullanılıyor. Ticari araç sürücülerinin alması gereken src belgesi ve psikoteknik belgesi, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza, hız kontrolü ve saldırganlık gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanması gereken bir değerlendirme sistemidir. Psikolojik ve bedensel fonksiyonel özelliklerin altını çizen bu uygulama araç kullanıcılarının mutlaka edinmesi gereken belgeler arasında yer alır. Bu rapora sahip olmayan kişiler psikoteknik belgesi cezası ile cezalandırılırlar. Bu ceza 2022 yılı itibariyle 1606 TL'dir. Bilecik merkezde faaliyet gösteren Demirkıran Sürücü Kursu, bünyesinde bulundurduğu Bilecik’teki tek Psikoteknik cihazı ile kişilerin algı, refleks, dikkat ve el ayak koordinasyonunun yanı sıra zihinsel fonksiyonlarını ölçüyor. Psikoteknik belgesi almak zorunda olan ticari araç sürücüleri ve kendilerinden bu belge istenen kişiler, cihazda yer alan testleri geçmesinin ardından bu belgeyi alabiliyorlar. Demirkıran Sürücü Kursu Müdürü Çiğdem Elsöz, bu cihazla trafiğe çıkacak olan sürücülerin fiziksel ve zihinsel olarak uygun olup olmadığının ölçüldüğünü belirtirken, zorunluluğun ötesinde kişilerin bu noktada kendilerini denemesinin de büyük önem taşıdığını söyledi. “KİŞİNİN BEDENSEL VE FİZİKSEL FONKSİYONLARI ÖLÇÜLÜYOR” Elsöz şu ifadelere yer verdi: “Kanun koyucu önce uygun bir sınıf sürücü belgesi alacaksın, sonra uygun sınıf SRC belgesi alacaksın, Karayollarında araç kullanmaya yetkili misin, değil misin bununla ilgili psikoteknik belgesi al diyor. Maksat, kişinin psikolojisi buna uygun mu değil mi, bunu ölçmek. Bir nevi kişinin psikolojik durumunu, otokontrol durumunu, mekanizmasını, bedensel ve zihinsel fonksiyonlarını ölçmek için yapılmış bir çalışma. Bunu ticari araç sürücüleri alıyor. Bunların haricinde örneğin alkol sebebiyle sürücü belgesini kaptırmış, belirli sebeplerden 100 ceza puanını doldurmuş ve ehliyetini kaybetmiş veya aday sürücüyken yine birtakım trafik suçlarından ehliyetlerini kaybetmiş kişiler alabiliyor. Aday sürücülerde bu tamamen yok olan bir şey, hak kaybına sebep olur ama diğerlerinde belirli sürelerde geri alındığı için o süreler dolduğu zaman, bu kişi bir nevi ‘sen bu kadar suçu nasıl işledin? Bir Doktora görünmen gerekiyor.’ demek. Bir ölçme değerlendirme teknik testi bu. Çok da faydalı. Kişi trafiğe çıkmaya uygun mu? Fiziksel ve ruhsal yeterliliği var mı? Bunu kişi kendisi de bilmeyebiliyor. ‘Çok heyecanlıyım acaba araç kullanabilir miyim?’ diye soruyorlar. El ayak koordinasyonu var mı? Bunu yapabilecek yetkinliği var mı? Bunu ölçme konusunda çok mantıklı bir uygulama olduğunu düşünüyorum. “DAHA ÖNCE 5 YILLIK BİR ÇALIŞMAMIZ DA OLDU” Psikoteknik, raporlama konusunda çok da faydalı bir çalışma sistemi. Biz de bunu elimizden geldiğince Bilecik halkına sunma niyetindeyiz. Daha önce bununla ilgili 5 yıllık bir çalışmamız oldu. Sonra bir yer değişikliği yaptık ve sonrasında tekrar devam etmeye karar verdik. SADECE SÜRÜCÜLER FAYDALANMIYOR Diğer yandan riskli kurumlarda çalışan kişiler de bu testlerden geçmesi gerekiyor, bazı işverenler de bunu talep edebiliyor. Örneğin maden işçileri. Fiziksel ve zihinsel yetkinlikleri bu işe uygun mu. Bu anlamda sorunlu olan kişiler iş esnasında çok zor zamanlar yaşayabilir. Birtakım kazalara sebebiyet verebilir. Bu nedenle büyük şirketler özellikle çalışanlarından bu belgeyi almasını isteyebiliyor. Biz de bu hizmeti verdiğimiz dönemde pek çok kurum ve kuruluşa bu belgeyi verdik. “TRAFİK SADECE DÜZ YOLDAN İBARET DEĞİL” Kişi uzun saatler araç kullanıyor, bu arada algı, refleks, dikkat dağılımı olabiliyor. Eğer birtakım psikolojik rahatsızlıklar varsa ortaya çıkıyor. Örneğin cihazdan sabredemeyip kalkanlar var. Kişi sürekli düz yolda gideceğini düşünüyor ama trafik böyle bir şey değil. Çok farklı durumlarla karşılaşabilirsiniz Trafik sabır ister, dikkat ister, algı ister, saygı ister, empati ister. Bunu teknik anlamda insanlara anlatabilme noktasında bunun ciddiyeti ortaya çıkıyor. Kişi bu makineye oturduğunda anlıyor ne olduğunu. Bunun tahsili de yok, alt sınırı da yok, üst sınırı da yok. Her şey fiziksel ve zihinsel yeterlilikle ilgili. “HERKES ARAÇ KULLANABİLİR AMA HERKES BAŞARAMAZ” İnsanlar çoğu zaman bilmediği şeyden korkar. Araba kullanma noktasında da öyle, ya da yeni bir şey öğrenme noktasında. Biz bunu nasıl yapacağız korkusu var insanlarda. Android telefoon kullanabilen herkes bunu yapabilir, ama herkes başarabilir mi orası başka bir nokta. YAŞ SINIRI 66 Ayrıca yaş olarak üst sınır 66. Bu yaştan sonraki kişiler ticari iş noktasında yetkileri alındığı için psikoteknik raporu da alamıyor. Belirli bir noktadan sonra da artık reflekslşer zayıflıyor. Koordinasyon düşüyor, dikkat toplanamıyor, görme işitme bozukluğu yaşayabiliyor. Sürücü belgelerinde de bu uygulama bunun için yapıldı zaten. Aldım mezara kadar kullanabilirim diye bir şey yok, ehliyetlerin sınıflarına göre 5-10 yılda bir değişmesi gerekiyor. Belirli bir takım yeteneklerini fiziksel ve ruhsal anlamda kaybettiyse bu dönüşümlerde sürücü belgeleri alınıyor kişilerden artık. “BELGELER 5’ER YILLIK ÇIKIYOR” Bu uygulama da çok güzel. Psikoteknik de bunu tamamlayan bir şey. Bence çok gerekli, mantıklı ve uygulanabilir bir şey. Çok büyük rakamlar değil bunun bedeli. Belgeler 5’er yıllık çıkıyor. Normal bir vatandaşın bile bedensel ve zihinsel yeterliliğini reflekslerin i ölçebilir.