DEMİR EKSİKLİĞİ

linikte kan tahili incelerken çok fazla karşılaştığım demir eksikliği neden kaynaklanıyor hadi gelin birlikte inceleyelim;

Demir, vücudumuzdaki her canlı hücrede bulunan bir eser mineraldir. Hemoglobin ve miyoglobinin birincil bileşenidir.

Hemoglobin, kırmızı kan hücresinin vücudun dokularına oksijen taşıyan kısmıdır; miyoglobin ise kas hücrelerinin oksijen tutan kısmıdır.

Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulan demirin çeşitli nedenlerle karşılanamaması durumunda oluşur.

Kandaki demir oranı düşük olduğu zaman alyuvar üretimi azalır ve sonuç olarak hücre, doku ve organlara taşınan oksijen miktarında azalma meydana gelir. Demir eksikliği sonucunda demir eksikliği anemisi denilen kansızlık meydana gelir

Demir vücut tarafından üretilemeyen ve bu yüzden diyetle yeterli ve düzenli miktarda alınması gereken bir mineraldir. Demir eksikliğinin en önemli nedeni demir içeren besinlerin yeterli düzeyde tüketilmemesi veya emilim bozukluklarıdır. Gebelik, adet dönemi veya bazı hastalık durumlarında ise vücudun demir ihtiyacında artış görülür.

İhtiyacınız olan demir miktarı yaşınıza göre değişir. ABD Hastalık Önleme ve Sağlığı Geliştirme Dairesi (ODPHP) verilerine göre, önerilen günlük demir miktarları aşağıdaki gibidir:

12 aydan küçük bebekler: 11 mg

1-4 yaş arası çocuklar: 7 mg

Yetişkinler ve 4 yaş üstü çocuklar: 18 mg

Hamile ve emziren kadınlar: 27 mg


Demir Eksikliğinin Belirtileri

· Halsizlik

· Sürekli yorgunluk hali

· Kırılgan saç ve tırnaklar

· Ciltte kuruluk

· Ağız mukozasında hassasiyet

· Sürekli yorgunluk hali

· Konsantrasyon problemleri

· Fiziksel aktiviteler sırasında nefes nefese kalmak

· Baş dönmesi ve göz kararması

· Baş ağrısı

· Depresyon

· Uyku sorunları

· Normalden fazla üşüme hissi

· Saç dökülmesi

· Cilt renginin soluk bir görünümde olması

· Çarpıntı

El ve ayaklarda karıncalanma ya da uyuşma şeklinde sıralanabilir

Demir minerali birçok besinde doğal olarak bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklı besinlerde bulunan demir, bitkisel kaynaklı besinlere oranla vücutta daha iyi emilir.

Demir mineralinden zengin besinler;

1)Kırmızı et

2)Yumurta

3)Hindi

4)Kuru baklagiller

5)Yağlı tohumlar (kabak çekirdeği, fındık, antep fıstığı, fındık, ceviz, badem)

6)Kuru üzüm ,kuru erik, hurma, gün kurusu, kuru incir

7)Pekmez

8)Yeşil yapraklı sebzeler (dereotu, ıspanak, roka, maydanoz, kale vs.)

9)Spiriluna

10)Sardalya balığı

Demir mineralinin vücutta daha iyi emilebilmesi için C vitamininden zengin besinlerle birlikte tüketmek gerekir.

Etlerinizin ve baklagil yemeklerinizin yanında bol limonlu bir salata, C vitamini yönünden zengin sebzeler veya 1 bardak portakal suyu tercih ederseniz demirin vücudunuzda emilimini arttırmış olursunuz.

Kalsiyum içeren gıdaların çok tüketilmesi demirin emilimini azalttığı için, demir içeriği yüksek olan et grubu besinlerin yanında kalsiyum içeriği yüksek süt ve yoğurt gibi besinlerin daha az tercih edilmesi gerekmektedir.

Kepekli ekmek yerine tam tahıllı ekmekler tercih edilmelidir. (Çavdar, tam buğday, ekşi mayalı,siyez, karabuğday..)


Eğer demir eksikliği bakımından riskli gruptaysanız çayınızı ve kahvenizi yemeklerle beraber tüketmemenizde fayda var. Yemekten en az 45 dakika-1 saat sonra çay/ kahve tüketiniz. Çayınızı açık ve limonlu olarak tercih etmenizde fayda vardır.

Sağlıklı Günler Dilerim