Osmanlı’nın doğduğu topraklar yalnızca tarihî mirasıyla değil, yöresel mutfağının kendine özgü tatlılarıyla da dikkat çekiyor. Özellikle sütlü tatlılar, Bilecik’in köylerinden merkezine kadar yüzyıllardır aynı yöntemlerle hazırlanarak günümüze taşınıyor. İşte şehrin bilinen sütlü tatlıları ve tüm yönleriyle detaylı hikâyeleri.
1. Yöresel Fırın Sütlaç
Bilecik’te fırın sütlaç, odun fırınında kızartılan karamelize üst tabakasıyla öne çıkan geleneksel bir tatlıdır. Düğün sofralarının ve misafir ağırlamalarının vazgeçilmezidir. Bilecik’in köylerinde hâlâ bakır kazanlarda uzun süre kaynatılarak hazırlanır.
Malzemeler: Süt, pirinç, toz şeker, pirinç unu, tarçın. Yapılışı: Haşlanan pirinç ve kaynatılan süt birleştirilir, kıvam alması sağlanır. Tatlı toprak kaplara dökülerek odun fırınında üstü kızartılır. Soğuk servis edilir.
2. Bilecik Usulü Höşmerim
Bilecik yorumunda höşmerim, bol süt kaymağı ve taze lorun kullanıldığı, yumuşak dokulu bir tatlıdır. Özellikle misafir geldiğinde yapılması gelenek hâline gelmiştir.
Malzemeler: Lor peyniri, tereyağı, süt kaymağı, irmik, toz şeker, limon suyu. Yapılışı: Tereyağı eritilir ve lor eklenir. Kaymakla birlikte karıştırılır. Ardından irmik ve şeker ilave edilerek kıvam alana kadar pişirilir.
3. Keşkül
Ramazan aylarının en çok tercih edilen tatlılarından biri olan keşkül, badem aromasıyla hafif bir lezzet sunar. Bilecik’te keşkül, genellikle iftar sofralarının vazgeçilmezidir.
Malzemeler: Süt, toz şeker, badem tozu, pirinç unu veya nişasta, Hindistan cevizi. Yapılışı: Badem tozu ve süt birlikte kaynatılır. Pirinç unu eklenerek koyulaştırılır. Soğuyunca üzerine Hindistan cevizi serpilerek servis edilir.
4. Geleneksel Tavukgöğsü
Bilecik’te tavukgöğsü hâlâ gerçek tavuk etiyle hazırlanır. Uzun karıştırma süreci ve pürüzsüz kıvamıyla ustalık gerektiren bir tatlıdır.
Malzemeler: Süt, toz şeker, haşlanmış tavuk göğsü, nişasta, pirinç unu, tereyağı. Yapılışı: Liflere ayrılan tavuk eti sütle kaynatılır. Un ve nişasta eklenerek kıvam verilir. Uzun süre karıştırıldıktan sonra servis edilir.
5. Bilecik Usulü Süt Helvası
Süt helvası, özellikle düğünlerde ve büyük aile yemeklerinde yapılan geleneksel bir tatlıdır. Karamelize üst tabakasıyla sütlü tatlılar arasında özel bir yere sahiptir.
Malzemeler: Süt, tereyağı, un, toz şeker, vanilya. Yapılışı: Un tereyağıyla kavrulur. Süt eklenerek koyulaşana kadar karıştırılır. Borcama dökülen helva fırında hafifçe kızartılarak servis edilir.
Bilecik’in sütlü tatlıları, doğallığını koruyan malzemeleri, uzun yıllardır değişmeyen hazırlanma teknikleri ve kültürel bağlarıyla kentin mutfak mirasının önemli bir parçasını oluşturuyor. Fırın sütlaçtan höşmerime, keşkülden süt helvasına kadar uzanan bu tatlılar, hem geçmişe hem de bugüne lezzetli bir köprü kurmayı sürdürüyor.