Bilecik’in kırsal bölgelerinde tarım sektörü, yalnızca üretim hacmiyle değil aynı zamanda kadın emeğiyle de şekilleniyor. Kentteki köy ve ilçe tarım alanlarında kadınlar, tarladan sofraya uzanan üretim zincirinin en kritik halkasını oluşturuyor. Ancak bu emek çoğu zaman görünmez kalıyor, ekonomik ve sosyal değerleri yeterince takdir edilmiyor.
Bilecik’in Pazaryeri, Gölpazarı ve Osmaneli ilçelerinde tarlalarda, bahçelerde ve seralarda çalışan kadınlar; sabahın erken saatlerinden başlayarak gün batımına kadar tarım faaliyetlerinde aktif rol alıyor. Sebze ve meyve ekiminden hasat sürecine, gübrelemeden paketlemeye kadar tüm aşamalarda kadınların parmak izi var. Özellikle organik tarım ve küçük aile işletmelerinde kadınların rolü tartışılmaz bir hâle geliyor.
Kadın Çiftçilerden Örnekler Pazaryeri ilçesinde organik sebze üretimi yapan bir kadın, kadınların tarımda ne kadar önemli bir iş gücü olduğunu şöyle özetliyor: “Sabahın ilk ışıklarıyla tarlaya giriyoruz. Domates, biber, patlıcan ekimi, sulama, gübreleme derken günümüz geçiyor. Sadece tarlada değil, hasattan sonra ürünleri paketleyip pazara göndermek de bizim işimiz. Erkekler ağır işlerde olabilir ama kadınlar her aşamada üretimin merkezinde.”
Benzer şekilde Gölpazarı’nda süt ve hayvancılıkla uğraşan bir başkan emekçi kadın, kadın emeğinin çiftçilikteki değerini vurguluyor: “Hayvanların bakımı, süt sağımı, yem hazırlanması tamamen bizim sorumluluğumuzda. Gün boyu çalışıyoruz, hem evin hem de çiftliğin yükünü taşıyoruz. Kadınlar olmasa köylerimizde tarım ve hayvancılık yapılamaz.”
Kadın Emeğinin Görünmezliği Uzmanlar, Bilecik’te kadınların tarımdaki rolünün resmi verilere yeterince yansımadığını belirtiyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kırsal alanlarda kadın istihdamına dair rakamları, yalnızca kayıtlı iş gücünü kapsıyor. Oysa birçok kadın, aile çiftliklerinde kayıt dışı şekilde çalışıyor; emeği ekonomik değer olarak hesaba katılmıyor.
Yerel Destekler ve Gelecek Perspektifi Bilecik Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, kadın çiftçilere yönelik çeşitli destekler sağlıyor. Organik tarım kursları, üretici kooperatifleri ve hibe programlarıyla kadınların üretime katılımı artırılmaya çalışılıyor. Müdürlük yetkilileri, kadınların tarımdaki bilgi ve tecrübelerinin gelecek nesillere aktarılmasının hem ekonomik hem de sosyal sürdürülebilirlik açısından kritik olduğunu ifade ediyor.
Uzmanlar, kadınların tarımda güçlendirilmesi için birkaç temel adım öneriyor:
Kadın üreticilere finansal destek ve uygun kredilerin artırılması
Tarımsal eğitim ve sertifika programlarının yaygınlaştırılması
Ürünlerin pazarlanması ve markalaşma süreçlerinde kadın girişimcilerin önceliklendirilmesi
Bilecik Tarımında Kadınların Rolü Artıyor Kadınların tarımdaki görünür ve görünmez emekleri, Bilecik’in ekonomik ve sosyal dokusunu ayakta tutuyor. Tarladan sofraya uzanan bu zincirde kadınlar, üretimin her aşamasında aktif bir rol üstleniyor. Kadın emeği desteklendiğinde sadece aile ekonomisi değil, il ekonomisi de güçleniyor.
Bilecik’in köylerinde ve ilçelerinde kadınlar, tarlada, ahırda, serada ve pazarda adeta sessiz kahraman olarak üretimin merkezinde yer alıyor. Onların emeği, şehrin ekonomik geleceğini şekillendiriyor ve tarımın sürdürülebilirliğinin garantisi olarak görülüyor.