Bilecik, tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra kendine özgü düğün gelenekleriyle de dikkat çekiyor. Şehrin merkezinden Gölpazarı’na, Söğüt’ten Osmaneli’ye kadar farklı ilçelere benzer ritüellerin izlerini görmek mümkün. Bilecik düğünlerinde yemekler, tatlılar, gelenekler ve gelin-damat adetleri bir araya gelerek renkli bir kültürel panorama oluşturuyor.
Yemek Kültürü: Bilecik düğünlerinde sofralar genellikle et yemekleri, börek çeşitleri ve sebze yemekleriyle donatılır. Merkez ilçelerde davetlilere bol kepçe kuzu veya dana etinden yapılan sulu yemekler sunulurken, Osmaneli ve Bozüyük gibi ilçelerde yöresel lezzetler ön plana çıkar. Gölpazarı ve Söğüt düğünlerinde ise sebze ve bulgurla yapılan geleneksel yemekler sofralarda yer alır. Özellikle içli köfte, mantı ve etli dolma Bilecik düğünlerinin vazgeçilmezlerindendir.
Tatlı ve İkramlar: Tatlılar, düğün sofralarının en önemli unsuru. Bilecik genelinde düğünlerde şekerpare, baklava, tulumba tatlısı ve revani ikram edilir. Merkezde daha çok baklava ve şerbetli tatlılar tercih edilirken, ilçelerde yöresel tatlılar da sunulur. Özellikle Bozüyük’te düğünlerde “höşmerim” ve “cevizli sucuk” gibi yerel tatlılar misafirlere ikram edilir.
Gelin ve Damat Adetleri: Bilecik düğünlerinde gelin ve damat etrafında ritüeller önemlidir. Gelin evinde kına gecesi büyük bir hazırlıkla düzenlenir. Gelin adayları, kına gecesinde yöresel kıyafetler giyer ve annelerinden, büyükannelerinden gelen geleneksel duaları alır. Kına gecesinde halaylar çekilir, türkülere eşlik edilir ve gelinin ellerine kına yakılır.
Damat tarafı ise düğün öncesi evine “çeyiz alma” ve “damat adayını karşılama” gibi ritüellere katılır. Bilecik merkezde damat evinde düzenlenen hazırlıklar, Osmaneli ve Söğüt gibi ilçelerde de benzer şekilde yapılır. Düğün günü gelin, çoğu zaman çeyizleriyle birlikte süslenmiş bir şekilde evden çıkarılır ve damat evine getirilir.
Gelenek ve Ritüeller: Bilecik düğünlerinde eski gelenekler hâlâ yaşatılıyor. Gelin arabası süslenir, davetliler konvoy eşliğinde gelin ve damadı karşılar. Düğünlerde “takı töreni” büyük önem taşır; misafirler gelin ve damada altın veya para takar. Halay ve zeybek oyunları gecenin ritmini belirlerken, bazı ilçelerde yöresel müzik eşliğinde geleneksel oyunlar oynanır.
İlçeler Arası Farklılıklar:
Merkez: Daha modern ve şehirleşmiş düğünler, lüks yemekler ve geniş salonlar ön planda.
Bozüyük: Daha çok köy ve kasaba geleneği hâkim; yöresel tatlı ve yemekler, samimi bir ortam öne çıkıyor.
Söğüt: Tarihi birikimle birlikte eski Osmanlı geleneği korunuyor; halaylar ve zeybekler düğünlerde önemli yer tutuyor.
Gölpazarı: Doğal ve samimi kutlamalar, geleneksel ev yemekleri ve yöresel oyunlarla süsleniyor.
Osmaneli: Düğünlerde hem geleneksel hem modern unsurlar bir arada; özellikle gelin ve damadın karşılanma ritüeli dikkat çekiyor.
Bilecik düğünleri, lezzetleri, ritüelleri ve gelenekleriyle sadece bir kutlama değil, aynı zamanda şehrin kültürel hafızasının canlı bir yansıması olarak öne çıkıyor. Her detay, yeni nesillere aktarılırken, Bilecik’in eşsiz düğün kültürü nesiller boyunca yaşatılıyor.