Ahilik geleneğini yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak için Bilecik Valiliği ve Ticaret İl Müdürlüğü tarafından Ahilik Haftası programı düzenlendi. Bu yıl 36’ncısı kutlanan Ahilik Haftası etkinlikleri Şeyh Edebali Türbesi’nde gerçekleşti.
Etkinlik; Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Halit Gölcan, Ahilik Haftasına ilişkin bir konuşma yaptı. Ahilik geleneğinin önemine dikkat çeken Gölcan, konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Ahilik Ahi Evran'ı Velinin önderliğinde kurulmuş ve asırlar boyunca adaleti temel alarak toplumun her kesiminde birlik ve beraberlik duygusu içerisinde kucaklaşmış sistemin adıdır.
Ticaretiyle, sosyal yaşamıyla, maddi ve manevi değerleriyle hayatı bir bütün alarak ele alan Ahilik yaşamak için yaşatmanın yanında mükemmel toplumu hedefler, bu düşünce ışığında Ahilik Anadolu insanın kimseye el açmayan elinin emeği alın teri ile geçinen kimsenin hakkında gözü olmayan, toprağa, vatana devlete ve dine bağlı prensipli ve örnek insan olmayı hedefleyen bir ruh aşılamıştır.
Ahi teşkilatı Osmanlı Devletinin kuruluşunda önemli görev icra etmiştir. Osmanlı Devletinin temelini atan Osman Gazinin babası Ertuğrulgazi, kayınpederi ve hocası Edebali de Ahidir.
Şeyh Edebali Osmanlı Devletinin siyasi, idari ve hukuki düzenin temellerini atarak ahiliğin temel kurallarını uygulamış, Kayı Aşiretinin yerleşik düzene geçmesinde büyük rol oynamış bu bakımdan Osmanlı Devletinin manevi kurucusu olmuştur.
Edebali 1203 yılında Kırşehir ili Mucur ilçesinde doğmuş, tahsilini Karaman'da yapmış, Eskişehir yakınlarındaki itburnu civarına yerleşmiş, burada zaviye kurarak, halkı İrşada başlar. Osman Gazide Edebali'nin zaviyesine sık sık giderek dini ve idare konularında onun görüşünü alırdı.
Şeyh Edebali Ahi teşkilatının reisi, islam ilahiyatçısı, din bilgini Ahi Şeyhi, Osmanlı Devletinin fikir babası, mutasaf olması yanında Osmanlı kadısı ve müftüsüdür. Osman gazinin kayın babası. Hocası Orhan Gazinin üvey dedesidir. Şeyh Edebali uzun bir ömür yaşadıktan sonra 1326 yılında Bilecik'te vefat etmiştir.
Şeyh Edebali Osman Beye vasiyetinde ey oğul geçmişini bilmeyen geleceğini bilmez. Osman geçmişini iyi bil ki nereye gideceğini unutmayasın diyerek önemli bir tarihi hakikati vurgulamıştır. Evet, dünü bilmeyen bugünü izah etmesi ve geleceğe hazırlanması asla mümkün değildir.
Ahilik denilince esnaf, esnaf denilince akla Ahilik gelir. Ahi diye anılan kişi sanat, ticaret ya da meslek sahibidir, o bununla birlikte olgun, ahlaklı merhametli, iyiliksever ve her işinde her davranışında dürüst ve güvenilir kişidir. Ahi olabilmek için 10 yaşındaki çocuklar velisi tarafından ustaya bir sanat öğrenmek için yamak olarak verilirdi. İki sene ücretsiz yamaklık edenler törenle çıraklığa yükselirdi.
Çıraklık dönemi 101 gündü. Çırak ustasına itaat etmek ve ustası da çırağa mesleğin incelikleri ile beraber iş hayatı için gerekli olan bilgileri öğretirdi. Çırak süresini doldurup sanatında kalfalığa yükselecek bilgiye kavuştuktan sonra bir imtihanla kalfalığa yükselirdi. Kalfalık dönemi 3 yıl idi. Bu sürede kalfalık eğitimlerini başarıyla tamamlayıp, ustalığa yükselmek için imtihan niteliğinde bir törene katılırdı. Bu törende kalfa kendi sanatı ile ilgili kendi eli ile yaptığı bir eseri hazırlar, Ahi Baba vekilinin Başkanlık ettiği ustalar meclisine sunar, toplanan ustalar tarafından beğenildiğinde genç kalfa ustalığa yükselir, Ahi Baba tarafından ustalığa yükselen meslek erbabının kulağına şu sözleri fısıldar.
Harama bakma, haram yeme, haram içme, yalan söyleme büyüklerinden önce söze başlama, kimseyi kandırma, kanaatkar ol, dünya malına tamah etme, yanlış ölçme, eksik tartma, kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini, hiddetli iken yumuşak davranmasını bil ve kendine muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol derdi.
Ahilik haftası nedeniyle bizlere desteklerini esirgemeyen; Sayın Valimiz Şefik Aygöl, Bilecik Belediye Başkanlığımıza, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Rektörlüğüne, Bilecik Müftülüğüne, Ticaret il Müdürümüz Sayın Şinasi Balta, İl Milli Eğitim Müdürümüz Sayın Mustafa Sami Akyol, İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Serkan Bircan, Bilecik Ticaret ve Sanayi Odamız Başkanı Sayın Mehmet Ergün Bilecik Şeyh Edebali Derneği Başkanı Sayın Arif Durmuş ve ekibine esnaf ve sanatkarlarım adına teşekkür eder, şükranlarımı sunarım.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını, bu vatan için canını veren şehitlerimizi, Ahilerimizi rahmetle ve minnetle anıyor, esnaf ve sanatkarlarım adına herkese sevgi ve saygılarımı sunarım.”
Gölcan’ın konuşmasının ardından Ahilik konulu şiir okunurken halk oyunları gösterisi yapıldı. Şet Kuşatma töreninin ardından yılın ahisine, kalfasına ve çırağına plaket verildi. Unutulmuş mesleklerle ilgili serginin gezilmesinin ardından Ahi pilavı ikramı ile etkinlik sona erdi. Korkmaz Kesik
