Aydınlık Gazetesi Muhabiri Ercan Küçük, döviz kurunun yükselmesiyle ithal kâğıt krizinin gazeteleri zora soktuğunu ve bundan çok etkilenenin yerel basın olduğunu belirterek,yerel basın temsilcileri ile röportaj yaptı.
Birçok kez Bilecik’e gelerek temaslarda bulunan Ercan Küçük, yerel basının sorununu ulusala taşımak amacıyla Gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Cafer Elmas ve diğer illerdeki yerel gazete sahiplerinin de bu konudaki görüşlerini aldı.
Türkiye’nin birçok noktasındaki yerel gazetelerin sorunlarına yöneticiler şunları dile getirdiler:
Döviz kuru yükseldi, ithal kâğıt krizi gazeteleri zora soktu. En çok etkilenen yerel basın oldu. Gazete temsilcileri, Basın İlan Kurumu (BİK)'na acil müdahale çağrısı yaptı.
Ulusal basınla birlikte yerel gazeteler de kağıt krizinden kaynaklı çok zor günler yaşıyor. Kağıt bulamadıklarını, çalışanların maaşlarını ödemekte zorlandıklarını vurgulayan yerel basın temsilcileri Basın İlan Kurumu'nu acilen tedbirler almaya çağırdı. Gazete temsilcileri, BİK'in ilan tarifesini artırma, ilan alma kriterlerinde gevşeme, KDV’nin azaltılması ve hibe gibi taleplerde bulundu.
'MAAŞ ÖDEYEMEYECEĞİZ'
57 yıldır Bilecik'te faaliyet gösteren Yarın Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Cafer Elmas, piyasada kağıt bulamadıklarını vurguladı. BİK'in ilan şartlarının ağırlığından yakınan Elmas, en azından küçük illerde koşulların gevşetilmesini talep etti. Döviz kurundaki artışın yerel basını parçaladığını belirten Elmas şunları söyledi: "Yerel gazetelerin durumu harap. O yüzden herkes bir çözüm bulmaya çalışıyor. Kredi çekip gazete kağıdı almayı bile düşünüyor insanlar. Şu anda BİK'in şartları da ağır. Yarın öbür gün personele maaşları ödeyemez duruma geleceğiz. Abone bulmakta zorlanacağız. Resmi ilan payımız da iyice azaldı. Önümüzdeki 6 ay için ben bir çözüm bulamıyorum. Yerel gazeteler kapanırsa binlerce kişi işsiz kalır. Küçük illerde şartlarımız çok ağır. En azından küçük illere biraz daha tolerans göstermeleri lazım. Mesela gazetenin çalışan kadrosunda biraz daha gevşeklik olması lazım. Gazetenin tirajı olarak en az 400 abone bulacaksınız deniyor. İnsanlarda para pul yok, 'Ben eve ekmek götüremiyorum.' diyecekler. Önüne gelen gazeteciliğe soyundu. Ben sigortamı vergimi yatırıyorum. Ama bunları yapmayan, 2 bin TL bulup internet sitesi açan kişi özel sektörde benimle aynı reklamı alıyor. Piyasadan kağıt bulmakta çok zorlanıyoruz. Dolar düşse de düşmese de kağıda zam var. Bu da dışa bağlı olduğumuz için yaşanıyor."
BİR YILDA 3. ZAM
Akdeniz Gerçek Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Songül Başkaya, Anadolu basınının entübe olduğunu söyledi. Gazetelere geri ödemesiz devlet desteği verilmesini isteyen Başkaya şöyle konuştu:
“Yıllar içerisinde ekonomik girdaplarla yoğun bakıma giren Anadolu basını, maalesef pandemi ile entübe olmuştur. Yerel bir gazete olarak yaklaşık 18 yıldır geldiğimiz en keskin virajdayız şu an. Sadece Anadolu basını değil basılı dergi ve yaygın dağıtım yapan gazetelerin, radyo ve televizyonların internet medyasının zorlandığı bir süreçte demokrasi, basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının garantisi olarak tüm medyaya karşılıksız, geri ödemesiz devlet desteği verilmelidir. Özellikle gazetelere. Gazetelerin en büyük maliyeti olan baskı maliyeti, ithal kağıt nedeniyle dolarla birlikte adeta uçmaktadır. Baskı sözleşmelerimize rağmen bu yıl iki kez zamlanan baskı maliyeti gazetelerimizi zorlamaktadır. Üçüncü zam da kapıda. Kısa vadede dövize endeksli mürekkep, kağıt ve baskı için vergi indirimi getirilmelidir. Yüzde 18 olan baskı ve kağıttaki KDV, yüzde 1 olmalıdır. En kalıcı ve gerçekçi çözüm ise kağıtta dışa bağımlılıktan kurtulmaktır. Bu konuda devlet yatırım yapmalıdır. Yatırıma kadar geçen süre zarfında ise geçmişte verilen kağıt desteği, nakdi olarak gazetelere verilmelidir.
KOMİSYONLAR DÜŞÜRÜLMELİ
"BİK tarifesi ve komisyon oranı da güncellenmelidir. Komisyon yüzde 15’ten yüzde 5’e çekilmeli, tarife de en az yüzde 50 artırılmalıdır. Belediyelerin meclis gündemi BİK tarifesi üzerinden gazetelerde yayınlanmalıdır. Bu zorunluluk olarak yönetmeliğe girmelidir. KOSGEB’in Anadolu basını için en az yüzde 50 hibe içeren özel destekler vermesi sağlanmalıdır. İktidar, muhalefet tüm partileri yerel basın desteği için harekete geçmeye çağırıyorum. Ayrıca önerim iller bazında gazetelerin örgütlenmesi ve bu çağrıları manifesto olarak yayınlamasıdır.”
'2,5 YILDA 120 KİŞİDEN 45 KİŞİYE DÜŞTÜK'
Bursa Hakimiyet Genel Müdürü Burak Özgün, resmi ilanda kriterin baskıdan web'e kayması gerektiğini söyledi. 2 yıldır büyük yaşam mücadelesi verdiklerini belirten Özgün şöyle sürdürdü: "48 yıllık bir gazeteyiz. Medya grubuyuz. 2.5 yıl önce 120 kişiydik. Şimdi 45 kişiye kadar inmek zorunda kaldık. En yüksek gider işçilik ve baskı maliyetleri. Devletimiz resmi gazetesini basmazken biz ilan gelirleri için basmak zorunda kalıyoruz. Basın İlan gelirlerinin bir an önce belli hakları olan yayın gruplarının web sitelerine aktarılması ve baskı yapan gazetelerin serbest bırakılması gerekiyor.”
'KAMU İLANLARI ADİL DAĞITILMALI'
Konya Merhaba Gazetesi İmtiyaz Sahibi Halid Şen, yakında kağıt bulamayacak hale gelinebileceğini söyledi: “Konya'da web ofset tesisi olan 2 kurum vardı. Biri biziz. Diğeri artan masraflardan dolayı tesisini kapatmak zorunda kaldı. Kağıt gazetelerin belini büküyor. Konya'da 11 gazete var. 5'ini biz basıyoruz. Kısa vadede alınması gereken önlem devlet desteği ve ithalattaki vergilerin düşürülmesi. Yerli üretim başlamalı. Kamu desteği artmalı. Kamu kurumlarının reklamları sadece hükümet yanlısı gazetelere veriliyor. Yerel basına bir zerre reklam gelmiyor. Adaletli bir şekilde yerel basına yansıtılmalı.”
MATBAA ZAMLANDI İLAN GELİRİ YERİNDE DURUYOR
Güne Bakış Gazetesi İmtiyaz Sahibi Mustafa Yücekaya baskı masraflarının 2 katına çıktığını belirtti. Resmi ilan fiyatlarına zam yapılmasını isteyen Yücekaya şöyle devam etti:
"Daha önce baskıya ortalama 10 bin lira civarı bir ödeme yaparken, bu maliyet şimdi aylık 20 bin liraya çıktı. Sadece baskı masrafının artış oranı yüzde yüz. BİK'in kriterine göre zorunlu 6 çalışanın olacak. Adıyaman'da günlük 7 gazete çıkarken geçinebiliyorduk. BİK daraltmak için 'birleşin' dedi. Birini aramızda satın aldık, kalan 6'sını da birleştirip 3'e düşürdük. Ona rağmen neredeyse başa baş gidiyorduk. Maliyet artışıyla birlikte artık başa baş gitmemiz de söz konusu değil.
"Biz BİK'ten resmi ilanların santim sütuna 20 TL ücret alıyoruz. Matbaa yüzde yüz zam yaparken, ilan ücreti neredeyse aynı kalıyor. İlan ücreti aynı şekilde kalırsa, bu şartlarda hiç kimse devam edemez. Maliyet yüzde yüz artmışsa, gelirin de o oranda artası gerekir. İlan sütun santim ücreti 20 liradan 40 liraya çıkılmazsa gazeteler kendisini idare edemez. İlan sütun santim ücreti 45 liraya çıkarılırsa ancak para kazanabiliriz. Buna ek olarak asgari ücrete gelecek zam da gazetelerin belini bükecek. Fikir işçinin maaşı 2800 TL'den 3500 TL civarına çıkarsa nasıl geçineceğiz, doğrusu biz de bilmiyoruz. Hükümet asgari ücrete yapacağı zamda bizi vergiden muaf tutabilir. İşkur'dan destek verebilir. İlanlarımıza zam yapabilir. İşte o zaman artan maliyetler belimizi bükmez, rahat bir nefes alabiliriz."
