Kıymet Aslan- Bilecik Şeyh Edebali Türbesinde, Restorasyon çalışmaları uzun bir zamandan beri devam ediyordu. Bursa Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından Bilecik’in en güzide mekanı Şeyh Edebali Türbesi geçtiğimiz Mart ayında restorasyon çalışmalarını tamamlanmış ve yeni görünümüyle vatandaşların ziyaretine açılmıştı.
Bu noktada türbeyi ziyaret etmek için gelen vatandaşlar çok önemli bir gerçekle karşılaşıyor. Restorasyon esnasında gün yüzüne çıkarılan türbenin mescit alanındaki orta kısım duvarlarında ahşap hatlarda, destekleyici duvar özelliği taşıyan yanık izleri açığa çıkarıldı. Böylece araştırmalar sonucu milli mücadele zamanında düşman kuvvetlerinin türbeyi ateşe verdiğinin en kesin sonucu ortaya çıktığı açıklandı.
Türbe, ilk kez bu kadar detaylı ve önemli bir restorasyondan geçirilerek tarihten kalan bazı izler gün yüzüne çıkarılmasına ilişkin gazetemize açıklama yapan Bilecik Belediyesi arkeologlarından Umut Özdemir, “Bursa Bölge Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yakın zamanda gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sonucunda milli mücadele yıllarında düşman kuvvetlerin işgaline ve türbenin tahribatına maruz kalmıştı. O dönemde ciddi şekilde bu işgallerden nasibini almış ve türbe büyük bir tahribat geçirmiş. Bilecik’te kabri bulunan Edebali Hazretlerinin, Osmanlı Devletinin kurulmasında büyük katkıları olan, kurulan bu devletin baş mimarlarından birisi olarak kabul ediliyor ayrıca Osmanlı devletinin manevi kurucusu sıfatını taşıyan Şeyh Edebali ‘nin Türbesinin bulunduğu mekan, son restorasyon ile yeni görünümüne kavuştu. Bir çok kez restorasyondan geçen türbenin son yapılan bu restorasyonu, Türbedeki orijinal parçalar aslına uygun bir şekilde tamamlanarak, restorasyon sağlıklı şekilde bitirildi. Mart ayından bu yana ziyaretçileri ağırlıyoruz.
.png)
Bursa Bölge Müdürlüğünün yapmış olduğu restorasyonda bazı kalıntılar ortaya çıktı. Türbe içindeki Şeyh Edebali Hazretlerinin ve akrabalarının medfun bulunduğu ve erkek mescit alanında iç mekan duvarlarının orta kısmında restorasyon çalışmaları sonucunda duvar sıvalarının altında eski dönem mimari özelliği taşıyan ve destekleyici duvar özelliği taşıyan ahşap hatlarda yanık izleri açığa çıkarılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda milli mücadele zamanında düşman kuvvetlerinin türbeyi ateşe verdiğinin en kesin sonucudur. Düşman kuvvetler tarafından gerçekleştirilen bu saldırılar kısaca hem Bilecik hem de Şeyh Edebali Türbesinin nasıl bir tahribata ve işgale uğradığının en kesin kanıtıdır.” dedi.
Geçmiş dönemlerde yapılmış olan restorasyonlarda ortaya çıkarılmayan bu yanık izleri ve bu gibi tarihi delillerin ortaya daha önce çıkarılmaması ise oldukça dikkat çekti. Hiç bir restorasyon anlayışıyla bağdaşmayan bazı teknikler kullanılarak bu izlerin daha önceki restorasyonlarla kapatılması ise, “tarihi unutturmak, yok etmek” gibi bir amaç mı taşıdığı türbeye gelen ziyaretçiler arasında merak konusu oldu.
Arkeolog Özdemir, “Türkiye’nin 4 bir yanından Şeyh Edebali Hazretlerinin ziyaretine gelip dualarını eksik etmeyen misafirlerimize tarihi izleri gösterdiğimiz esnada Bilecik coğrafyasının ve türbenin ne badireler atlatıp ne savaşlar geçirdiğini göstermek adına türbe içinde sergilenmektedir. Bunun yanı sıra o günün acılarını ve tarihi bilgilerini naçizane bilgilerimiz dahilinde aktarmaya çalışıyoruz.
Geçmişten günümüze kadar Türk-İslam Devletlerinin kurulmasında yayılmasında hak, adalet, hoşgörü politikası çerçevesinde katkıları bulunan gerek askeri, idari, siyasi, dini bütün liderlerin hakkının ödenmeyeceğinin ancak bu büyük zatları kişileri dualar ederek, yad etmeleri ve tarihimize, kültürümüze, sahip çıkmaya devam etmemiz gerektiğini milletimiz üzerine bir borç olduğunu belirtmek isterim.”diye söyledi.
Arkeolog Umut Özdemir, Gazetemizde yer alan Celal Devecioğlu’nun Hatıralarına da değinerek yapılan çalışma için “Araştırma yazısı tarihin günümüzde yayılması açısından önemli bir çalışmadır.” Dedi ve ekledi. “ Yarın Gazetesinde bahsi geçen Celal Devecioğlu’nun hatıralarından okuduğumuz yazılara göre, “Kendi evlerinin yandığına acınırken, Edebali Türbesinin kapı tarafından ateşlendiğini görünce hüngür hüngür ağlayanlar bile oldu. Üç defa yanan alevlerin oldukça yükseldiği halde orada söndürecek kimsede bulunmamasına rağmen kendi kendine söndü. Tavan tahta ve direkleri kısmen yanmışsa da alevlerin birden kaybolması insanları hayretler içinde bıraktı” ifadelerden de anlayacağımız üzere restorasyon sonucu ortaya çıkan yanık izi Yunanın türbeyi ateşe verdiğinin en kesin sonucu olarak görmekteyiz.” diyerek gazetemizi tebrik etti.
Şeyh Edebali Türbesi, Bursa Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan restorasyon Nisan 2012 de başlayarak, Mart 2013 tarihinde çalışmaları tamamlanmıştı.
