Torba yasayla birlikte Sulh Ceza Mahkemeleri kaldırılıyor ve yerine Sulh Ceza Hakimlikleri getiriliyor. Yargıtay’daki düzenlemeler arasında yer alan Sulh Ceza Hakimliğine ilişkin kanunla birlikte bu hakimlere çok sayıda özel yetki veriliyor. Görev alanlarındaki tüm arama, el koyma ve tutuklama taleplerine bakacak olan Sulh Ceza Hakimlerinin kararlarına yapılacak itirazlara üst mahkemeler değil yine Sulh Ceza Hakimleri bakıyor. Bazı çevrelerce tedirginlikle karşılanan ve yargının bağımsızlığına müdahale olarak algılanan yeni kanunu sorduğumuz Bilecik Barosu Başkanı Av. Halime Aynur , bu kararın özel yetkili mahkemeler yerine alınmış bir karar olabileceğini, terfilerde de sıkıntılar yaşanabileceğini belirterek, çıkarılan kararı hep birlikte bekleyerek göreceklerini özgür ve bağımsız yargının şart olduğunu söyledi.
Yasayı incelediğini söyleyen Halime Aynur, “Sulh Ceza Mahkemeleri kaldırılıyor ve yerine Sulh Ceza Hakimlikleri getiriliyor. Buna göre, her ilde ve bazı ilçelerde Sulh Ceza Hakimlikleri kurulacak. Bu hakimler hem kendi adliyesindeki, hem de kendine bağlı çevre ilçelerdeki tüm arama, el koyma ve tutuklama taleplerine bakacak. Yeni Ceza Hakimleri, ayrıca eskiden Ağır Ceza Mahkemelerinin bakmış olduğu takipsizlik kararlarına itirazları da değerlendirecek. Eskiden takipsizlik kararı verildiğinde Ağır Ceza Mahkemeleri bunu değerlendiriyordu. Şimdi bunlara yeni Sulh Ceza Hakimleri bakacak. Daha adil olacağı inancıyla dinleme kararlarının ağır ceza mahkemelerine verildiği ve düzenlemelerin yapıldığı bir dönemde, tedbir, el koyma, tutuklama kararlarına ilişkin itirazlara yine bu Hakimler bakacak. Bu hakimlerin vereceği kararlara üst hakimler bakamayacak, yine Sulh Ceza Hakimi bakacak. Örneğin bir ilde iki tane Sulh Ceza Hakimi var; birinin verdiği karara karşı olan itiraza yine diğer Sulh Ceza Hakimi bakacak. Yani şöyle düşünelim; bir ilde 30 tane hakim var. Ama 2 tane Sulh Ceza Hakimi var. İldeki tüm soruşturmalara bu iki hakim yön verebilecek. Bu hakimlerimizin terfileri de diğer hakimlerden daha özel. Şöyle ki; bütün hakimlerin terfi edebilmeleri için açılan dosyaların %85’ini sonuca bağlamaları ve verdikleri kararların Yargıtay tarafından incelenmesi sonucu belli bir oranda onanması şartı aranırken, bu hakimlerin terfilerini doğrudan HSYK yapacak. Diğerlerine göre daha farklı yapılacak bu değerlendirmelerin nasıl yapılacağı şu an için belli olmayan bir konu.”
“Uygulamanın Benzeri Fransa’da var”
Getirilmek istenen uygulamaya benzer bir ‘Sorgu Hakimliği’ uygulamasının Fransa’da olduğunu söyleyen Aynur şöyle devam etti: “Anladığım kadarıyla bu yasayla amaçlanan, ceza yargılamasının hızlandırılması. Bir nevi doğruyla yanlışın ayıklanması. Fakat dediğim gibi ilk soruşturma hakimi görevli olacak burada. Bu hakimler neredeyse savcılık işlemlerinin tamamını yapacak. Farklı olarak tutuklama yetkileri bulunacak. Fakat hüküm verme yetkisi olmayacak bu hakimlerin. Yani Fransa’daki sistem gibi olacak. Sorgu hakimlerinin görevi hakimleri ve mahkeme heyetini aydınlatmak, bu nedenle sanık mahkeme önüne çıkmadan önce ilk soruşturmayı yaparak delil ve tanıkları toplayabilecek. Bu hakimler yargılama yapamayacaklar. Fakat bu sistemin işlemesi için özgür ve bağımsız yargı şart. Tabi ki çekincelerimiz var ve biz bunu yaşayarak öğreneceğiz. El koyma, arama, tedbir gibi kararların tek hakime verilmesi bazı tedirginlikleri yaratacak. Yargı günümüzde çok kan kaybediyor. Hep beraber yaşayıp göreceğiz. Ama dediğim gibi, özgür ve bağımsız yargı şart.”
“Özel Yetkili Hakimler”
Sulh Ceza Hakimliklerinin Özel Yetkili Mahkemelere alternatif olarak mı çıktığını sorduğumuz Aynur; “Özel Yetkili Hakimler olacaklar belki de. Dediğim gibi, ucu çok açık. Bu hakimler nasıl belirlenecek, yetki sınırları nasıl olacak? En büyük kaygılardan biri dediğim gibi bunların doğrudan HSYK’ya bağlı olmaları. Terfi konusu hakimlerimiz için çok önemli biliyorsunuz. Dilerim bizim düşündüğümüz gibi olmaz. Bunu hep birlikte yaşayarak göreceğiz” dedi.
Kanun paralel yapılanmaya karşı yapılacak operasyonlar içim mi getirildi?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın paralel yapıya yönelik operasyonların başlayacağını söylemesinin ardından çıkarılan kanundaki büyük yetkilerin verildiği Sulh Ceza Hakimliğinin paralel yapılanmaya ilişkin yapılacak operasyonlar için mi kuruldu sorumuza ise Bilecik Barosu Başkanı Av. Halime Aynur, biraz çekimser cevap verirken, yaşayarak göreceklerini şu an için bir çok takipsizliklerin bekletildiğini uygulamada hep beraber ne olduğunu göreceklerini söyleyerek, “umarım böyle olmaz” dedi.
